DÜĞMEYE KİM BASTI? Başkan Erdoğan’ın yoğun diplomatik çabaları sonuç verdi, İdlib’te katliam durduruldu. Soçi’deki anlaşmadan saatler sonra ise Suriye semalarında füze savaşları yaşanmaya başladı. Suriye’de peş peşe patlamalar meydana geldi, üstüne bir de Rus uçağı düşürüldü ve 15 Rus asker öldü.
SOÇİ’DEN SONRAKİ HAREKETLİLİK NEDEN? Peki Soçi zirvesinde çıkan Türkiye-Rusya anlaşmasının hemen sonrasında yaşanan bu hareketlilik ne anlama geliyor? Taha Dağlı, en çok merak edilen bu soruların cevabını verdi.
İDLİB’TE ‘KATLİAM DURDURULDU’ DİYEBİLİR MİYİZ? İdlib’te herkes “Katliam olmasın” diyordu. Ama bunun için elini taşın altına koyan tek lider Başkan Erdoğan’dı. Erdoğan’ın çabaları sonuç verdi ve İdlib’de haftalardır cevabı merak edilen “Rejim katliam operasyonunu ne zaman yapacak?” sorusuna somut bir yanıt bulundu. Türkiye’nin çabalarıyla o kanlı operasyon,başlamadan durduruldu.
SOÇİ’DEN ÇIKAN SONUÇ KİMİ RAHATSIZ ETTİ? BM, ABD, Almanya, İran memnuniyet açıklaması yaptı. Ancak Soçi’deki zirveden saatler sonra Suriye’de adeta füze savaşları yaşandı. Sonrasında bir de Rus uçağı düşürüldü. Tabi bu durum dikkat çekici. Tam Türkiye ile Rusya önemli bir krize çözüm bulmuşken Rusların hedef alındığı bir dizi olay yaşandı aynı gece
RUSYA’YA BİR MESAJ MI VAR? Türkiye ile Rusya’nın 2016’dan itibaren Suriye’de ikili olarak çözdükleri bir çok mesele var. İdlib belki en zoruydu. Hatta bu süreçte Rusya’nın zik zak çizdiğini de gördük ama neticede Türkiye vurgusu öncelik oldu Ruslar için ve böyle bir sonuç çıktı ortaya. Hemen arkasından Rus uçağının düşürülmesiyle yaşanan süreç bu ikili anlaşmaya karşı; özellikle de Rusya’ya karşı verilen bir mesaj olabilir.
SOÇİ’DEN HERKES MEMNUN MU GERÇEKTEN? Avrupa’nın İdlib krizinin askeri yerine diplomatik bir şekilde çözülmesi önemli. Çünkü işin sonunda göç akını tehlikesi vardı onlar için. Bu nedenle Avrupa ülkelerinin memnuniyet duyması doğal. Belki burada Fransa’yı ayrı bir kenara koyabiliriz. Çünkü Suriye’deki füze savaşlarında onların da adı geçti. Bunun dışında ABD bu çözümden ne kadar memnun, orası tartışılır.
SOÇİ SONRASI SURİYE’DE TAM OLARAK NELER YAŞANDI? İdlib krizi çözüldü hemen saatler sonrasında Suriye’de rejim bölgelerinde füzeler uçuşmaya başladı. Lazkiye, Banyas, Humus ve Hama’daki rejim üslerine yönelik füzeler fırlatıldığı ve rejimin hava savunma sistemleriyle buna karşılık verdiği belirtildi.
SURİYE’YE FÜZELERİ KİMLER FIRLATTI..Önce ABD’nin Ürdün sınırındaki Tanf üssünden füze fırlatıldığı öne sürüldü. Pentagon bunu reddetti. Ardından Akdeniz’deki Fransız savaş gemilerinden füze atıldığı iddia edildi. Sonra da İsrail F16’larının bombardıman yaptığı belirtildi. Neticede ortada İsrail F16’ları vardı.
RUS UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİ..Soçi’deki İdlib anlaşmasının hemen sonrasında Suriye’deki füze savaşlarında en dikkat çekici nokta Rus uçağının düşürülmesi ve bunun neticesinde 15 Rus askerin ölmesi oldu. Moskova “Uçağımızı Esad rejimi düşürdü ama, sorumlusu İsrail’dir” dedi.
RUSYA İSRAİL’İ HANGİ GEREKÇEYLE SUÇLUYOR?.Lazkiye semalarında İsrail F16’ları rejim üssünü vururken, rejim hava savunma sistemini devreye sokuyor. Rejimin füzelerinin amacı İsrail savaş uçağını düşürmek. Ancak arada bir de Rus uçağı var ve o hedef oluyor. Rusya Savunma Bakanlığı İsrail’i suçlarken, “İsrailli pilot, rejimin hava savunma sisteminden kendisini korumak için Rus uçağını kalkan yaptı” deniliyor. Rusya “Karşılık vereceğiz” dedi, İsrail’in tutumu için “düşmanca” suçlamasında bulundu. İsrail ise bu suçlamaları reddetti.
İSRAİL-RUSYA İLİŞKİSİ BOZULUR MU? Suriye’de 2011’den beri devam eden iç savaş sürecinde İsrail, Suriye’de Hizbullah ve İran üslerini 300’den kezden daha fazla aldı. Esad’a dokunmadı. Hatta Esad’a “İran’ı çıkar, biz senden memnunuz” mesajı da verildi. Bu süreçte Netanyahu ile Putin arasında da hep Suriye özelinde ikili anlaşmalar ve uzlaşılar gündemde oldu. Gerek Golan’a S400’lerin yerleştirilmesi, gerek İsrail’in Esad hassasiyeti gibi karşılıklı politikalar uygulandı. Ama bu son olayın bu dengeyi bozabileceği iddia ediliyor. Rus basınında buna ilişkin yorumlar yapıldı bile.
RUSYA VE ESAD’A KARŞI BİR İTTİFAK MI VAR?İdlib krizinin çözümü tamam ama şu görülüyor ki Suriye’de mesele İdlib’ten ibaret değilmiş gibi bir durum da var ortada. Dün gece yaşananlara bakınca İdlib krizinin çözümünde Türkiye ile birlikte hareket eden Rusya ve Esad rejiminin karşısında ABD-Fransa ve İsrail’den oluşan bir ittifak varmış gibi duruyor. Ama Suriye’de dengelerin çoğu kalıcı hatta uzun vadeli bile olmuyor. Çok hassas çok çabuk değişebilen dengelerden bahsediyoruz.
